اشتیاق برای دعوت شده به شبکه اجتماعی کلاب هاوس – Clubhouse – شبیه روزهایی بود که خبر رسیده بود رقیب تازه متولد شده yahoo، سرویس ایمیل ایجاد کرده و اما برای دسترسی به آن نیاز به دعوتنامه داریم. چند هفته زمان برد تا رفیق شفیقی برایم دعوتنامه Gmail ارسال کند. اگر درست به خاطرم باشد اوایل Yahoo امکان افزودن نقطه به ID را نمی‌داد و با ذوق فراوان نشانی Hesam.ipakchi را برای جیمیل ثبت کردم. احتمالا برخی از کسانی که این یادداشت را می‌خوانند به خاطر ندارند روزهایی که برای داشتن آدرس جیمیل، نیازمند دعوت بودیم.

حالا همان ماجرای دعوتنامه تکرار شود و اینبار Clubhouse بود که برای پذیرش کاربر جدید شرط دعوت شدن توسط دیگران را اعمال کرده. سرانجام دعوتنامه به دستم رسید و وارد مرحله نصب نرم افزار و تایید عضویت شدم.

1.مشکل دریافت کد تایید کلاب هاوس بر روی شماره همراه اول

شناسایی کاربر در این شبکه اجتماعی مبتنی بر شماره تلفن همراه است. کشور ایران در فهرست نشانی‌های معتبر وجود دارد و پیش شماره 098 را می‌پذیرد اما بر روی شماره موبایل من (همراه اول) تلاش چندباره برای دریافت پیامک تایید نافرجام بود.

اگر در مرحله پیامک به نتیجه نرسیدید، تنها راه تایید شماره برای ورود به Clubhouse این است که از طریق تماس تلفنی کد را دریافت کنید. تماس تلفنی هم متفاوت با فرایند تاییدی است که تا به حال تجربه کردیم. اپراتور یک عدد را اعلام می‌کند که باید حین تماس آن را شماره گیری کنید. بعد از وارد کردن آن شماره، تازه به اعلام کد چهار رقمی می‌رسد که در اپلیکیشن وارد خواهد شد.

همین چند خطی که برای شما به سادگی تعریف کردم برای من یک ساعت زمان برد! چرا؟ نمیدانم. به نظرم شاید با کمی دقت می‌توانستم زودتر به نتیجه برسم. مشکل اینجا بود که کد تک رقمی را مستقیم وارد اَپ می‌کردم و معتبر شناخته نمی‌شد!

2. اولین تجربه حضورم در  Clubhouse / کلاب هاوس

قبل از هرچیز تاکید می‌کنم که این سطرها، بازتاب تجربه روز اول است. حتما این اَپ در آینده تغییر خواهد کرد و مهمتر اینکه اطلاعات من از این سامانه بیشتر خواهد شد. اما روز اول همه چیز عجیب بود. ما شبکه های اجتماعی مبتنی بر متن، یا تصویر را تجربه کردیم. اما کلاب هاوس نه مبتنی از عکس است و نه نوشته. ساعتهای اول به جستجوی دوست و آشنا گذشت. تقلای پیروزمندانه ای نبود چون هنوز فراگیر نیست و مهمتر اینکه مبتنی بر اندروید ارائه نشده.

اما اولین تجربه شگفت انگیز حوالی ساعت 6 صبح پنجم اسفندماه نود و نه بود. یعنی زمانی که کوشیار و جمع دیگری از کاربران قدیمی‌تر مشغول گفتگو پیرامون کارکردها و نحوه استفاده بهینه از Clubhouse بودند. وارد فضای اتاق / Room شدم و صدای گفتگوها پخش شد. چیزی شبیه اتاق گفتگوهای قدیم یاهو / Yahoo Chat room با این تفاوت که آدمها با «صحبت» در جلسه حضور دارند. حرفهای بسیار جالب و به دردبخور برای یک تازه وارد.

خودت باش – محترمانه رفتار کن | قانون کلاب هاوس و تصویری از محیط این نرم افزار

3. Clubhouse / کلاب هاوس جای هیچ چیز دیگر را نمی‌گیرد

آنچیزی که من در روز اول دیدم، نه رادیو، نه چت روم، نه پادکست و نه هیچ چیز دیگری نیست بلکه فقط کلاب هاوس است. به همین دلیل پیش بینی ام این است که Clubhouse جای چیز دیگری را نمی‌گیرد، بلکه جای خالی خودش را پر می‌کند. در آینده نه چندان دور این شبکه اجتماعی میزبان بسیاری از میتینگ‌ها خواهد بود و آنچیزی که شاید سعی داشتیم با لایو Instagram تامین کنیم، به شکل جمعی و گروهی در Clubhouse اتفاق خواهد افتاد.

شاید بهترین مثال برای کلاب هاوس، یک سالن کنفرانس مجازی است که چند سخنران بر روی سکو نشسته‌اند و دیگران به عنوان مستمع در جلسات حضور دارند. البته مستمع حضور فعال دارد و می‌تواند دستی تکان دهد و در جرگه گویندگان اضافه شود. اتاقهای گفتگو می‌تواند به صورت عمومی، خصوصی و یا اجتماعی ایجاد شود.

4. Clubhouse / کلاب هاوس درایران چه سرنوشتی دارد؟

شاید کمی زود باشد برای قضاوت آینده، اما این شبکه اجتماعی ظرفیت بسیار وسیعی برای ایجاد حلقه‌های اجتماعی دارد و به همین دلیل، از جانب نظام‌های سیاسی که تشکل‌هراسی دارند، چندان مورد استقبال قرار نخواهد گرفت. بر اساس تجربیات گذشته، رفتار آتی حاکمیت فضای مجازی ایران نسبت به این شبکه اجتماعی قابل پیش بینی است.

جنس ارتباطی در این شبکه اجتماعی کلامی است (مثل همنشینی‌های خودمانی و جمعی) و به همین جهت انتظار می‌رود بالاخص در زمان پاندمی کرونا و محدودیت تردد و تجمع، کلاب هاوس جبرانگر بخشی از این محدودیت خواهد بود. حضور بیانی و شفاهی افراد موجب خواهد شد که احتمالاً شخصیت‌های فیک و ساختگی خیلی امکان جولان نداشته باشند (دقیقا برخلاف توییتر که در سلطه نامهای مستعار است). انتظارم این است که محتوای این شبکه اجتماعی غنی از چیزی باشد که تا کنون ما از شبکه های اجتماعی تجربه کردیم، گرچه به هرحال هر فرهنگ و قومی، کاسه فنآوری را با فرهنگ خودشان پر خواهند کرد

تا زمانی که دسترسی اندروید برای این شبکه اجتماعی فراهم نشده باشد احتمالا شاهد حضور پرشور کاربران ایرانی نیستیم. اَپل به درستی انتخاب بسیاری از ایرانیان نیست. اینکه می‌گویم به درستی نه بخاطر کتمان مزیتهای فنی محصولات اپل، بلکه با درک محدودیت در ارائه سرویس به کاربران ایرانی و مهمتر از همه قیمت آن است. اکثریت قاطع کاربران ایرانی از طریق موبایل و تبلت اندورید به اینترنت متصل هستند و احتمالاً پروژه فیلترینگ کلاب هاوس هم به پس از ورود کاربران اندروید موکول خواهد شد.

5. مشکل اختلاف زمانی در Clubhouse / کلاب هاوس

آنچه که من در اولین تجربیات دیدم، این شبکه مبتنی بر ارتباط زنده ایجاد شده و شما باید در لحظه گفتگو حضور داشته باشید تا بتوانید از محتوای بحث‌ها استفاده کنید. مشکل اختلاف ساعت میان ساکنین ایران با دیگر کشورها (بالاخص امریکای شمالی و استرالیا) موضوع مهمی است که البته چاره‌ای هم ندارد. مدل کسب و کار و توسعه Clubhouse را نمی‌دانم اما حدس میزنم در آینده نه چندان دور امکان ذخیره سازی محتوای Room فراهم شود.

6. ظرفیت گفتگوی بین فرهنگی در Clubhouse / کلاب هاوس

یک نکته جذاب در کلاب هاوس، تسهیل گفتگوی بین فرهنگی است. شما به سادگی می‌توانید در یک میتینگ به زبان انگلیسی یا هندی شرکت کنید (البته این سادگی به شرطی است که گروه به صورت عمومی ایجاد شده باشد). حتی اگر تسلط کافی به زبان نداشته باشیم، نحوه اداره جلسه و گفتگو در این فرهنگها می‌تواند جذاب باشد.

شاید ما فرصت کافی برای آموختن و تجربه گفتگوی جمعی را نداشتیم. شعار دادن در میان صحبت، یک فرهنگ قهرمانانه در جامعه ماست و تا حدی که حتی اگر یک مقام در دانشگاه مشغول صحبت باشد، پیشاپیش خودش را برای هیاهو و فریادهای بین تکلم آماده کرده. مناظره های اجتماعی و سیاسی ما نشانگر جایگاه «ادب و آداب گفتگو» در سطح نخبگان است و به هرحال تصور می‌کنم کلاب هاوس برای ما فرصت آموختن و ارتقاء فرهنگی را ایجاد خواهد کرد.

*

این تجربیات روزهای نخستین من در کلاب هاوس بود و اگر شما تجربیات همسو یا متفاوتی داشتید لطفا با من در میان بگذارید